«Στο κενό έπεσε η προσπάθεια της μεταβατικής κυβέρνησης της Λιβύης, η οποία ως μοναδική αρμοδιότητα έχει την διεξαγωγή εκλογών στη χώρα, να στήσει παγίδα στον Νίκο Δένδια με στόχο ένα φωτογραφικό καρέ του ίδιου με την υπουργό Εξωτερικών, Νάιλα Μανγκούς.
Σημειώνεται ότι παρά το γεγονός ότι η θητεία της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας που εδρεύει στην Τρίπολη, έχει λήξει, τον περασμένο Οκτώβριο υπέγραψε με την Τουρκία, προκαταρκτική συμφωνία για ενεργειακές έρευνες, ως συνέχεια του τουρκολιβυκού μνημονίου που είχε σφραγιστεί τον Νοέμβριο του 2019.
Η επιδείνωση στις σχέσεις Αθήνας – Τρίπολης είναι αποτέλεσμα της πονηρής επιδίωξης της υπουργού Εξωτερικών της Λιβύης Νάιλα Μανγκούς, να πετύχει τετ α τετ τον Έλληνα ομόλογό της με στόχο την έμμεση αναγνώριση της κυβέρνησης Ντμπάιμπα, που η θητεία της έχει λήξει και πρόσφατα προχώρησε σε υπογραφή συμφωνιών με την Τουρκία για την πιθανή αξιοποίηση υδρογονανθράκων, αν και δεν έχει τη νομιμοποίηση να το κάνει αυτό.
Να σημειωθεί πως οι προκλήσεις της κυβέρνησης της Λιβύης, έρχονται μερικές μέρες μετά την επίσημη των σεισμικών ερευνών στα νοτιοδυτικά της Κρήτης, με τα κοιτάσματα που θα διερευνηθούν ενδεχομένως να φτάνουν και σε περιοχές δυνητικής οριοθέτησης μεταξύ των δύο χωρών.
Στόχος της Τρίπολης, ήταν μέσω της κοινής παρουσίας των δύο υπουργών να υπονοηθεί ότι η Ελλάδα αναγνωρίζει τη διεθνή υπόσταση της κυβέρνησης που λίγες εβδομάδες πριν έθεσε προς εφαρμογή το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, με την κυρία Μανγκούς να είναι αυτή που υπέγραψε προ ολίγων εβδομάδων σειρά συμφωνιών με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Η Νάιλα Μανγκούς με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου
Αξίζει να σημειωθεί ότι το γεγονός ότι η προσωρινή κυβέρνηση της Λιβύης δεν έχει δικαίωμα να υπογράφει διεθνείς συμφωνίες όπως το τουρκολιβυκό μνημόνιο και όχι μόνο έχει καταγγελθεί εκτός από την Ελλάδα και την Αίγυπτο, μεταξύ άλλων και από τη Γαλλία, τις ΗΠΑ, την ΕΕ και το συμβούλιο ασφαλείας του ΟΗΕ.
Με δηλώσεις του ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών ξεκαθάρισε πως η Αθήνα επιδιώκει συνομιλίες με την Τρίπολη, αλλά με κυβέρνηση που θα προκύψει μετά τις εκλογές και όχι με την σημερινή υπηρεσιακή, που η θητεία της έχει λήξει, τονίζοντας πως θα πρέπει να εργαστεί ώστε «να οδηγηθεί η χώρα σε γρήγορες εκλογές». Με την ελληνική θέση, πως η παρούσα λιβυκή κυβέρνηση πρέπει άμεσα να οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές, έχει λήξει η θητεία της και δεν έχει τη νομιμοποίηση να υπογράφει διεθνείς συμφωνίες που δεσμεύουν το μέλλον της χώρας, τάσσεται απόλυτα και η Αίγυπτος ενώ πρόσφατα ΟΗΕ και ΗΠΑ τοποθετήθηκαν ξεκάθαρα για το θέμα.
Ζητάει και τα ρέστα
Επιχειρώντας να αιτιολογήσει τη ματαίωση της επίσκεψης του Νίκου Δένδια στην Τρίπολη, το λιβυκό υπουργείο Εξωτερικών κατηγόρησε τον επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας πως η Νάιλα Μανγκούς περίμενε να τον υποδεχθεί στο αεροδρόμιο σύμφωνα με τη «διπλωματική πρακτική». Στην ανακοίνωση επίσης το λιβυκό υπουργείο Εξωτερικών προχωρά σε προκλητική προειδοποίηση, ότι «θα λάβει τα κατάλληλα διπλωματικά μέτρα προστατεύοντας το κύρος και την κυριαρχία της Λιβύης», ενώ κατηγόρησε τον Νίκο Δένδια για «εξωφρενικές πολιτικές και θέσεις» τις προηγούμενες ημέρες προς τα συμφέροντα του λιβυκού κράτους. Παράλληλα έγινε γνωστό πως η Λιβύη ανακάλεσε τον επιτετραμμένο της στην Αθήνα.
Ταύτιση Χαφτάρ και Ίσα με ελληνικές θέσεις
Οι συναντήσεις του Νίκου Δένδια στην Βεγγάζη με Χαφτάρ και Ίσα χαρακτηρίστηκαν εποικοδομητικές, μια και υπήρξε απόλυτη ταύτιση απόψεων με τις ελληνικές θέσεις κυρίως για το τουρκο-λιβυκό σύμφωνο, αλλά την παρουσία και τον ρόλο της Τουρκίας στην Λιβύη.
Ο στρατάρχης Χαφτάρ, επικεφαλής του Λιβυκού Εθνικού Στρατού (LNA), μίλησε με ιδιαίτερα σκληρά λόγια κατά της παρουσίας των τουρκικών στρατευμάτων στη χώρα, ενώ καταδίκασε ξεκάθαρα το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο. Ο ίδιος τόνισε, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές πως εάν μέχρι τον Ιανουάριο δεν πραγματοποιηθούν εκλογές θα πρέπει να ληφθούν άλλες δράσεις.
Ο κ.Δένδιας είχε συναντήσεις επίσης, με βουλευτές και μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων που είχε την ευκαιρία να τους εξηγήσει τις ελληνικές θέσεις, παρουσία εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Εξωτερικών που τους έδωσαν λεπτομέρειες γύρω από το Διεθνές Δίκαιο και το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.
Δεν έπεσε στην παγίδα
Ηταν το πρωί της Πέμπτης όταν το ελληνικό κυβερνητικό αεροσκάφος πετούσε πάνω από την Τρίπολη της Λιβύης, όπου και θα προσγειωνόταν προκειμένου να συναντηθεί με τον επικεφαλής του τριμελούς Προεδρικού Συμβουλίου της χώρας και πρώην πρέσβη της Λιβύης στην Αθήνα (την περίοδο 2018-2019), Μοχάμεντ Μένφι, όπως είχε συμφωνηθεί.
Όμως, ο Ελληνας ΥΠΕΞ έμαθε ότι στο αεροδρόμιο τον περίμενε η υπουργός Εξωτερικών της προσωρινής κυβέρνησης της Λιβύης, Νάιλα Μανγκούς.
Ο Νίκος Δένδιας αρνήθηκε να κατέβει από το αεροπλάνο, το οποίο παρέμεινε στο διάδρομο για περίπου μιάμιση ώρα. Η συνάντηση του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών με τον επικεφαλής του εκλεγμένου Εθνικού Συμβουλίου της Λιβύης ακυρώθηκε, με τον Μοχάμεντ Μένφι να εκφράζει τη δυσαρέσκεια του για την κίνηση της Μανγκούς.
«Η υπουργός Εξωτερικών της υπηρεσιακής κυβέρνησης, η κ. Μανγκούς, προσπάθησε να μου επιβάλλει στο αεροδρόμιο να συναντηθώ μαζί της, με αποτέλεσμα να διακόψω την επίσκεψη στην Τρίπολη» δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών.
Το καψόνι
Η κυβέρνηση του Ντιμπέιμπα, ωστόσο, συνέχισε την πρόκληση καθώς ακύρωσε το σχέδιο πτήσης του Νίκου Δένδια προς τη Βεγγάζη, με αποτέλεσμα το αεροσκάφος να εισέλθει στο FIR της Μάλτας και από εκεί να κατευθυνθεί προς την Ανατολική Λιβύη, όπου και προσγειώθηκε περίπου στις 10 το πρωί.
Στη Βεγγάζη ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών συναντήθηκε με τον επικεφαλής του Λιβυκού Εθνικού Στρατού Χαλίφα Χαφτάρ, με τον στρατάρχη να καταδικάζει το τουρκολιβυκό μνημόνιο και να εκφράζει την ενόχλησή του για την τουρκική επιρροή στην κυβέρνηση της Τρίπολης. Αργότερα ενημέρωσε βουλευτές και μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων για τα παράλογες τουρκικές αιτιάσεις.
Όπως είπε ο κ. Δένδιας «είχα την ευκαιρία να εξηγήσω τις ελληνικές θέσεις και μάλιστα εμπειρογνώμονες του Υπουργείου Εξωτερικών τους έδωσαν λεπτομέρειες για το Διεθνές Δίκαιο και το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας».
Η αντίδραση της Τρίπολης και της… Τουρκίας
Η αποφασιστική στάση του έλληνα ΥΠΕΞ, προκάλεσε την οργισμένη αντίδραση της Τρίπολης καθώς ο σχεδιασμός της «ναυάγησε».
Μετά από το διπλωματικό επεισόδιο η προσωρινή κυβέρνηση, ανακάλεσε τον επιτετραμμένο της στην Αθήνα για διαβουλεύσεις.
Ο εκπρόσωπος της Εθνικής Ενότητας της Λιβύης, Μοχάμεντ Χαμούντ, δήλωσε στο πρακτορείο Anadolu ότι η απόφαση ελήφθη ως απάντηση στη στάση του Νίκου Δένδια.
Νωρίτερα, με ανακοίνωσή του το λιβυκό ΥΠΕΞ μετά το διπλωματικό επεισόδιο που σημειώθηκε κατά την επίσκεψη του Νίκο Δένδια στη χώρα τόνισε: «καταδικάζουμε και θα αντιδράσουμε».
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα «Libya Review» το ΥΠΕΞ της Λιβύης αναφέρει πως ο «Νίκος Δένδιας έφτασε στην Τρίπολη αλλά αρνήθηκε να κατέβει από το αεροπλάνο και λίγο αργότερα αποφάσισε να αναχωρήσει. Η υπουργός Εξωτερικών Najla Al-Mangoush τον περίμενε για να τον υποδεχτεί». Μάλιστα, το ΥΠΕΞ αναφέρει πως «καταδικάζουμε την πράξη αυτή και θα αναλάβουμε δράση».
Ενδεικτικό είναι, δε, ότι οι λιβυκές αντιδράσεις μεταδόθηκαν σε τουρκικά μέσα ενημέρωσης – καθώς η Άγκυρα, θα επιθυμούσε να σχολιάσει τη συνάντηση Δένδια – Μανγκούς ως έμμεση αναγνώριση του τουρκολιβυκού μνημονίου από την Ελλάδα. Ωστόσο κάτι τέτοιο δεν συνέβη.
Το μπλόκο που έβαλε ο Νίκος Δένδιας στην παγίδα που επιχείρησε να στήσει η μεταβατική κυβέρνηση της Τρίπολης, πέραν του ότι απέδειξε την εγρήγορση και τα αντανακλαστικά της Ελλάδας, ήταν και ένα σαφέστατο μήνυμα της Αθήνας ότι ουδείς μπορεί να παίζει μαζί της, να εκβιάζει καταστάσεις, να επιχειρεί επιβολή τετελεσμένων, ούτε φυσικά να θεωρεί πως μπορεί να προχωρά χωρίς συνέπειες σε συμφωνίες για τις οποίες δεν έχει εξουσιοδότηση και μέσω των οποίων είναι φανερό ότι η Άγκυρα επιδιώκει την αμφισβήτηση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.
Στο επεισόδιο με τον Νίκο Δένδια στη Λιβύη αναφέρονται σήμερα τα τουρκικά ΜΜΕ και τα περισσότερα τονίζουν ότι η οργή της Αθήνας οφείλεται στις σχέσεις της Λιβύης με την Τουρκία.
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών βρίσκεται στο επίκεντρο των τουρκικών δημοσιευμάτων. Ορισμένα αναφέρουν ότι «Ο Δένδιας πήγε στη Λιβύη, αλλά δεν κατέβηκε από το αεροσκάφος» – «Ο λόγος της οργής της Αθήνας είναι οι σχέσεις της Λιβύης με την Τουρκία».
Συγκεκριμένα, η Hurriyet αναφέρει ότι «το πείσμα Δένδια δημιούργησε την κρίση», ενώ η Yeni Safak αναφέρει ότι «το όνομα της κρίσης είναι Δένδιας».
Το Haber Global σημείωσε: «Ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, Νίκος Δένδιας ξεκίνησε επεισοδιακά την επίσκεψή του στη Λιβύη. Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών πήγε στην Τρίπολη, αλλά δεν κατέβηκε από το αεροσκάφος.
Η υπουργός Εξωτερικών της Λιβύης Νατζλά Μανγκούς πήγε στο αεροδρόμιο για να υποδεχθεί τον Δένδια. Όμως, την τελευταία στιγμή ο Δένδιας επέλεξε να μην κατέβει απο το αεροσκάφος και έδωσε εντολή στον πιλότο να απογειωθεί και χωρίς να κάνει καμία ανακοίνωση πήγε στην Βεγγάζη».
Το τηλεοπτικό δίκτυο TGRT HABER μετέδωσε: «Αυτό το θέμα στη Λιβύη, είναι ένα διπλωματικό σκάνδαλο. Όμως, στη βάση του ζητήματος υπάρχει η Τουρκία. Διότι η Τουρκία με τη Λιβύη έχουν υπογράψει συμφωνία καθορισμού θαλάσσιων περιοχών ευθύνης. Αυτή η συμφωνία είναι νόμιμη. H οργή της Αθήνας για τη συμφωνία μεταξύ της Τουρκίας και της Λιβύης, τώρα πια έφτασε στο σημείο να καταργεί και τους κανόνες ευγενείας».
Το ταξίδι του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια στη Λιβύη και τα όσα διαδραματίστηκαν κατά την προσγείωση του αεροσκάφους στην Τρίπολη, επιβεβαιώνουν ότι το πεδίο των εξωτερικών σχέσεων στην ενεργειακά κρίσιμη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου μοιάζει με ναρκοπέδιο και απαιτεί διαρκή εγρήγορση, ελιγμούς, «μαστίγιο… και καρότο».
Ο Νίκος Δένδιας από τη Λιβύη ξεκαθάρισε στην προσωρινή κυβέρνηση, με τελικό αποδέκτη και την Τουρκία, ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη να προχωρήσει σε οριοθέτηση ΑΟΖ με τη νέα κυβέρνηση που θα προκύψει μετά τις εκλογές.
«Με αυτή την Κυβέρνηση η Ελλάδα πράγματι θα αρχίσει συνομιλίες και πιστεύω ότι θα καταλήξουμε σχετικά γρήγορα, γιατί το θέμα είναι μάλλον “εύκολο”, μάλλον “καθαρό”» τόνισε ο κ. Δένδιας, τονίζοντας ότι «από εκεί και πέρα, η υπηρεσιακή κυβέρνηση της Λιβύης έχει μια υποχρέωση, να συνεργαστεί απόλυτα ώστε να οδηγηθεί η χώρα σε γρήγορες εκλογές».
Η θέση της Αθήνας, με την οποία ευθυγραμμίζεται και η Αίγυπτος – που επίσης επιθυμεί να μετάσχει σε κοινά ενεργειακά πρότζεκτ – είναι η πως η θητεία της μεταβατικής κυβέρνησης Ντμπεϊμπά έχει λήξει και δεν έχει τη νομιμοποίηση να υπογράφει διεθνείς συμφωνίες που δεσμεύουν το μέλλον της χώρας.
Η κυβέρνηση της Τρίπολης είναι προσωρινή με στόχο να οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές. Ωστόσο κανείς στη διεθνή κοινότητα δεν παραγνωρίζει πως το γεγονός ότι… “παίζει καθυστερήσεις” είναι ένα μεγάλο “αγκάθι”.
Σύμπνοια Αθήνας – Βεγγάζης
Οι σχέσεις της μεταβατικής κυβέρνησης της Τρίπολης με την Αθήνα, όπως αποτυπώθηκε και από την “παγίδα” που πήγε να στήσει στον υπουργό Εξωτερικών, είναι στο ναδίρ.
Αντίθετα με τη Βεγγάζη καταγράφεται… σύμπνοια.
Σύμφωνα με τον κ. Δένδια, οι Πρόεδροι επιτροπών της Βουλής των Αντιπροσώπων της Λιβύης καταδίκασαν το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο του 2019 αλλά και του 2022 κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους, και ξεκαθάρισαν ότι η Βουλή δεν πρόκειται να το κυρώσει.
Διπλωματικές πηγές ανέφεραν πως ανάλογο ήταν το κλίμα και με τον στρατηγό Χαλίφα Χαφτάρ, ο οποίος παράλληλα μίλησε με σκληρά λόγια για την παρουσία τουρκικών στρατευμάτων στη Λιβύη, ενώ φέρεται να σημείωσε ότι αν ως τον Ιανουάριο δεν γίνουν εκλογές θα πρέπει να ληφθούν άλλες δράσεις.
Θα καταφέρει η διεθνής κοινότητα να οδηγηθεί η Λιβύη σε γρήγορες εκλογές;
Πρόκειται για μια δύσκολη εξίσωση. Όσο δε, παραμένει στη θέση της η μεταβατική κυβέρνηση τόσο εμβαθύνεται η σχέση της Τρίπολης με την Άγκυρα.
Τι επεδίωκε η υπηρεσιακή ΥΠΕΞ της Λιβύης;
Το χθεσινό διπλωματικό επεισόδιο με πρωταγωνίστρια την υπηρεσιακή υπουργό Εξωτερικών Νάιλα Μανγκούς – η οποία με πρωτοβουλία της εμφανίστηκε στο αεροδρόμιο να υποδεχτεί τον Νίκο Δένδια, συνοδευόμενη μάλιστα από μία τηλεοπτική κάμερα – εκτιμάται ότι είχε ένα στόχο: να εμφανίσει τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών να συνομιλεί μαζί της, κάτι που η Τρίπολη θα μετέφραζε ως αναγνώριση από την πλευρά της Αθήνας της νομιμότητας της μεταβατικής κυβέρνησης. Κι έτσι, και του παράνομου Τουρκολιβυκού μνημονίου, που έχει απορριφθεί από τη διεθνή κοινότητα.
Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Δένδιας ανταποκρίθηκε στο αίτημα του Προέδρου του Προεδρικού Συμβουλίου της Λιβύης Μοχάμεντ Αλ Μένφι να σταματήσει στη Τρίπολη, πριν το ταξίδι του στη Βεγγάζη, με έναν όρο: να συναντηθεί μόνο με τον ίδιο και σε καμία περίπτωση με την υπηρεσιακή ΥΠΕΞ, η οποία είναι αυτή που με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου υπέγραψαν το παράνομο Τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Μάλιστα ο Μένφι αργότερα δήλωνε δυσαρεστημένος με την Μανγκούς, τονίζοντας ότι είχε στείλει δικούς του ανθρώπους να υποδεχτούν τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών και εκείνη δεν τήρησε τα συμφωνηθέντα.
